Στις αρχές Μαρτίου 2020, το χάος έπληξε τις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου. Μια διαφωνία σχετικά με τον εφοδιασμό μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας έριξε τις τιμές κατά 25% – τη μεγαλύτερη πτώση μιας ημέρας σε σχεδόν 30 χρόνια. Στη συνέχεια, τον Απρίλιο, οι τιμές του πετρελαίου των ΗΠΑ έπεσαν για λίγο σε αρνητικό έδαφος καθώς οι έμποροι άρχισαν να πληρώνουν ανθρώπους για να πάρουν το πετρέλαιο από τα χέρια τους για να αποφύγουν το υψηλό κόστος αποθήκευσης. Αυτό το δράμα στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές διαδραματίστηκε με φόντο τη νέα παγκόσμια πανδημία κορωνοϊού (Covid-19).
Οι ρίζες αυτής της κρίσης ξεκίνησαν το 2019, όταν ένας συνδυασμός υπερβολικού εφοδιασμού και ενδείξεων επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας στην Κίνα και αλλού είχε μειώσει τις τιμές το 2019. Στη συνέχεια, καθώς ο Covid-19 εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο προκαλώντας αναβολές και ακυρώσεις ταξιδίων και παράλληλα αυξάνοντας τις παραγγελίες κατ’ οίκον και τις κλειστές επιχειρήσεις, η αγορά έπεσε. Η ζήτηση πετρελαίου μειώθηκε 29 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τον Απρίλιο σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, περίπου στα επίπεδα του 1995, σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Όλα αυτά είχαν σημαντικό αντίκτυπο στις επιχειρήσεις και την ικανότητά τους να σχεδιάζουν και να λαμβάνουν αποτελε- σματικές αποφάσεις.
Οι Επιπτώσεις
Οι τιμές του αργού πετρελαίου είναι περίπου οι μισές από ότι ήταν στις αρχές του 2020, επηρεασμένες από τον αντίκτυπο της πανδημίας Covid-19 στην οικονομική δραστηριότητα και τα ταξίδια. Στις αρχές Ιουνίου, οι περικοπές παραγωγής από τον Οργανισμό Χωρών Εξαγωγής Πετρελαίου (ΟΠΕΚ) και των συμμαχικών χωρών αύξησαν κάπως τις τιμές, όπως και τα πρώτα στάδια του ανοίγματος των οικονομιών από διακοπή πανδημίας. Ωστόσο, οι τιμές ήταν πολύ χαμηλότερες από τα προηγούμενα επίπεδα.
Διαφορετικές επιπτώσεις σε όλη τη βιομηχανία πετρελαίου
Ο αντίκτυπος των πιεσμένων τιμών του πετρελαίου ποικίλλει σε ολόκληρο τον κλάδο.
Upstream τομέας: Αναζήτηση για προμήθεια πετρελαίου και φυσικού αερίου
Οι upstream εταιρείες έχουν δηλώσει σχεδόν μηδενική δραστηριότητα γεώτρησης για το υπόλοιπο του 2020, αλλάζοντας δραματικά τα αρχικά τους σχέδια για παραγωγή πριν από τον Covid-19. Η υπεράκτια γεώτρηση απαιτεί πολύ κεφάλαιο, με μεγάλα χρονοδιαγράμματα μεταξύ ανακάλυψης και παραγωγής. Με τις τρέχουσες τιμές, πολλά έργα υπεράκτιων γεωτρήσεων αναβάλλονται ή ακυρώνονται. Οι επιχειρησιακοί προϋπολογισμοί έχουν επίσης μειωθεί, οι οποίοι, σε ορισμένες περιπτώσεις, θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν αναβαλλόμενη συντήρηση. Αυτό έχει επιπτώσεις στους εργολάβους που προμηθεύουν εγκαταστάσεις γεώτρησης ή εταιρείες παροχής υπηρεσιών πετρελαιοπηγών που βλέπουν μειωμένη ζήτηση για τις υπηρεσίες τους. Μεταξύ των παραγωγών στην ξηρά, ενώ το κόστος παραγωγής έχει μειωθεί, η εξόρυξη σχιστολιθικού πετρελαίου παραμένει μια ακριβή διαδικασία. Και εκεί, η πτώση των τιμών και η μειωμένη ζήτηση οδήγησαν τις εταιρείες να μειώσουν την παραγωγή, και πάλι με σοβαρό αντίκτυπο στους εργολάβους που υποστηρίζουν τη βιομηχανία.
Downstream Sector: Δημιουργία προϊόντων από αργό πετρέλαιο και φυσικό αέριο
Οι επιπτώσεις ποικίλλουν επίσης για τις «βιομηχανικές» εταιρείες πετρελαίου. Η μείωση της ζήτησης για καύσιμα, βενζίνη και ντίζελ έπληξε σκληρά τα διυλιστήρια, με πολλούς να επιβραδύνουν ή ακόμη και να διακόπτουν την παραγωγή. Αντίθετα, πολλές πετροχημικές εταιρείες επωφελούνται από τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου στο οποίο βασίζονται τα προϊόντα τους. Οι εταιρείες που έχουν αναγκαστεί να μειώσουν τους μισθούς ή να απολύσουν υπαλλήλους αντιμετωπίζουν ζητήματα διατήρησης και κινήτρων των εργαζομένων. Επιπλέον, για ορισμένους, η διαθεσιμότητα του βασικού προσωπικού των εγκαταστάσεων λόγω του Covid-19 επηρεάζει τα επίπεδα στελέχωσης των δραστηριοτήτων της ακεραιότητας και των μηχανικών λειτουργιών. Εν τω μεταξύ, οι εταιρείες που έχουν κλείσει τις εργασίες διύλισης ή τις μονάδες επεξεργασίας πρέπει να αναγνωρίσουν την αυστηρή τήρηση των διαδικασιών στις εργασίες επανεκ- κίνησης – συχνά το πιο ριψοκίνδυνο στάδιο του κύκλου διεργασίας.
Πηγαίνοντας προς τα εμπρός, μια άνιση ανάκαμψη
Καθώς οι αγορές πετρελαίου επιστρέφουν σιγά σιγά σε μία κανονικότητα, η ανάκαμψη θα είναι άνιση σε διαφορετικούς τομείς της βιομηχανίας και θα υπάρχει αστάθεια. Καθώς οι οικονομίες αρχίζουν να ανοίγουν, η προσφορά και η ζήτηση θα πρέπει να προσαρμοστούν – και εάν η πανδημία χτυπήσει σε κύματα – η ζήτηση πετρελαίου είναι πιθανό να αυξηθεί απότομα και να μειωθεί ανάλογα. Προβλέπεται ότι αυτός ο αντίκτυπος θα μεταφερθεί στο τελευταίο τρίμηνο του 2020 και ακόμη και στο 2021. Υπό κανονικές συνθήκες, πολλές βιομηχανίες θα επωφεληθούν από τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου. Οι λιανοπωλητές, τα εστιατόρια, τα ταξίδια και η ψυχαγωγία θα μπορούσαν να δουν αυξημένες δαπάνες από τους καταναλωτές που πληρώνουν λιγότερα για να γεμίσουν τις δεξαμενές των αυτοκινήτων τους. Και οι χαμηλές τιμές των καυσίμων είναι ένα όφελος για τις μεταφορές. Αλλά στο σημερινό τοπίο COVID-19, αυτές οι χαμηλές τιμές δεν έχουν προσφέρει μεγάλη ανταμοιβή με πολλούς καταναλωτές να μένουν στο σπίτι ή γύρω από αυτό και να ξοδεύουν λιγότερα καθώς και η ανεργία αυξάνει.
Λαμβάνοντας μαθήματα από μια κρίση, για την αύξηση της ανθεκτικότητας
Η πανδημία και ο αντίκτυπός της στην κατανάλωση ενέργειας προκάλεσαν συζητήσεις σχετικά με το πώς φαίνεται η βιομηχανία ενέργειας μετά το Covid-19. Περισσότερες εταιρείες τώρα κάνουν σχέδια για την απαλλαγή από τον άνθρακα και δημοσιοποιούν ημερομηνίες στόχου μηδενικού άνθρακα, καθώς οι οικονομίες ανακτούν ταχύτητα, ορισμένες εκφράζουν επίσης ενδιαφέρον να υιοθετήσουν διαφορετικές προσεγγίσεις για την κάλυψη της μελλοντικής ζήτησης ενέργειας και την τόνωση της ανάπτυξης μέσω πράσινων επενδύσεων. Αυτή η κρίση θα μπορούσε να επιταχύνει την αναπόφευκτη αλλαγή.
«Οι ανθεκτικές επιχειρήσεις καταλαβαίνουν ότι τα λειτουργικά περιβάλλοντα είναι δυναμικά και αλλάζουν. Η προσαρμογή ανάλογα είναι ζωτικής σημασίας για να βγούμε από αυτό σε μια ισχυρότερη θέση από ό, τι πριν.» – Greg Lowe, Global Head of Sustainability and Resilience at Aon
Ο λόγος στην Ασφαλιστική αγορά
Όπως προαναφέρθηκε, ο κλάδος της Ενέργειας συνεχίζει να δέχεται αναταράξεις: οι επενδύσεις έχουν ανασταλεί λόγω του COVID-19, η προσφορά υπερβαίνει σημαντικά τη ζήτηση, κανονισμοί και δημόσιες πολιτικές ασκούν πίεση για συνεχιζόμενες αλλαγές. Παράλληλα, οι συνθήκες που επικρατούν στην ασφαλιστική αγορά είναι δύσκολες. Οι ασφαλιστές εισάγουν εξαιρέσεις πανδημίας και εξαιρέσεις για κυβερνοκινδύνους και γενικότερα επανεξετάζουν την πολιτική των απαλλαγών που εφαρμόζουν. Αντιμέτωποι με απώλειες και αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με τη βραχυπρόθεσμη φερεγγυότητα των ασφαλισμένων, επέβαλλαν νέους περιορισμούς στην κάλυψη (π.χ ρήτρες μεταβλητότητας στη Διακοπή Εργασιών) και άσκησαν σημαντική πίεση για την αύξηση των συντελεστών ασφαλίστρων. Οι αυξήσεις ασφαλίστρων είναι σημαντικές, ακόμη και για κινδύνους χωρίς ζημιές. Οι ζημιογόνοι ή οι κίνδυνοι που είναι εκτεθειμένοι σε φυσικές καταστροφές αντιμετωπίζουν ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον τιμολόγησης. Υπάρχει ένας επαναπροσδιορισμός της διάθεσης των ασφαλιστών σε σχέση με την ανάληψη κινδύνων και σε κάποιες περιπτώσεις η απόφαση από ορισμένους ασφαλιστές να μη συμμετέχουν σε κινδύνους (withdrawal of capacity), ενώ υπάρχουν πολύ λίγοι ασφαλιστές που εισέρχονται στην αγορά. Αντίστοιχα οι ασφαλισμένοι, εξετάζουν προσεκτικά τις καλύψεις, τα όρια και τις περιθώρια ιδίας κράτησης που διαθέτουν, καθώς και τυχόν επεκτάσεις για νέους ή/ και αυξανόμενους κινδύνους και πιθανούς περιορισμούς, ώστε να προσπαθήσουν να αντισταθμίσουν τις πιέσεις που δέχεται ο προϋπόλογισμός τους.
