Η αγροτική ασφάλιση συνδράμει στην προσπάθεια βελτίωσης της παραγωγικότητας στον πρωτογενή τομέα. Έχει στόχο τη θωράκιση των παραγωγών από τις αρνητικές επιπτώσεις φυσικών καταστροφών.
Με δεδομένο δε, ότι οι φυσικές καταστροφές έχουν ενταθεί λόγω της κλιματικής κρίσης, είναι εύκολο να συμπεράνει κανείς τη θετική συμβολή της αγροτικής ασφάλισης στη διατήρηση του εισοδήματος των αγροτών και στην εξασφάλιση της δυνατότητάς τους να καλλιεργήσουν και πάλι, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό μια στοιχειώδη σταθερότητα στην ανάπτυξη του γεωργικού τομέα.
Η διαπίστωση αυτή, υπό τις συνθήκες της κλιματικής κρίσης που ήδη βιώνουμε, λαμβάνει νέα διάσταση, μιας και αναφερόμαστε στην αγροτική οικονομία, η οποία είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια βιομηχανία, με το ισχυρότερο οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα. Γιατί μπορεί μεν στις αναπτυσσόμενες χώρες η συμβολή του πρωτογενούς τομέα στο ΑΕΠ να κατέχει ποσοστά άνω του 30%, αλλά και στις αναπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό αυτό, εξαιρουμένης προς το παρόν της χώρας μας, είναι διψήφιο, ενώ η συμβολή του στο οικονομικό αποτύπωμα είναι κατά πολύ σημαντικότερο αν ληφθεί υπ’ όψιν και η μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων. Οι προοπτικές δε που ανοίγονται είναι σημαντικά θετικές αφού η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και η επισιτιστική ασφάλεια στον πλανήτη, εξαρτάται από τη δυνατότητα αύξησης της παραγωγής τροφίμων. Είναι χαρακτηριστικό ότι με τους ρυθμούς αύξησης του πληθυσμού ο FAO υπολόγιζε ότι η αύξηση που πρέπει να επέλθει στην παραγωγή τροφίμων έως το 2050 θα πρέπει να είναι της τάξης του 70%.
Αυτό, όμως, φαντάζει ανέφικτο αν λάβει κανείς υπ’ όψιν του ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης χρόνο με τον χρόνο γίνονται όλο και πιο έντονες και καθιστούν πιο επίκαιρη τη συζήτηση των ωφελημάτων της αγροτικής ασφάλισης.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του FAO, το βέβαιο είναι ότι αναπτυσσόμενες και αναπτυγμένες χώρες πρέπει να αυξήσουν την παραγωγή τους στον πρωτογενή τομέα. Με δεδομένους, όμως, τους κινδύνους που υπάρχουν λόγω της κλιματικής κρίσης, η αγροτική ασφάλιση αποκτά βαρύνουσα σημασία. Και τούτο όχι μόνο γιατί παρέχει αποζημιώσεις για την παραγωγή ζωικού ή φυτικού κεφαλαίου που έχε καταστραφεί, αλλά γιατί δίνει τη δυνατότητα να συνεχισθεί η παραγωγή στην επόμενη καλλιεργητική περίοδο, μιας και χωρίς αυτές τις αποζημιώσεις η δυνατότητα των παραγωγών για αγορά πρώτων υλών, σπόρων, λιπασμάτων ή ζωοτροφών, θα είχε περιοριστεί σημαντικά.
Στην ΕΕ και εκτός αυτής λειτουργούν, κυρίως ιδιωτικά ασφαλιστικά σχήματα. Στην Ελλάδα η αγροτική ασφάλιση είναι δημόσια, ενώ η Κύπρος άλλαξε πρόσφατα το σχήμα της σε μικτό. Αποκλειστικά ιδιωτικά σχήματα χωρίς κρατική επιδότηση έχουν χώρες όπως η Ολλανδία, η Γερμανία, το Βέλγιο, η Δανία κα, ενώ μερικώς επιδοτούμενη είναι η αγροτική ασφάλιση στη Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Ρουμανία, Βουλγαρία κ.α
Η αύξηση της παραγωγής επιβάλλει και τον μετασχηματισμό του μοντέλου παραγωγής, ακόμα και σε χώρες με μικρό κλήρο, καθώς πρέπει να περάσουμε από την οικογενειακή αγροτική οικονομία στην αγροτική επιχείρηση. Και αυτή η εξέλιξη καθιστά την ασφαλιστική προστασία των καλλιεργειών βασική προϋπόθεση για μια ισορροπημένη αγροτική επιχειρηματική δράση. Άλλωστε με δεδομένες τις δυνατότητες που αναπτύσσονται με τη χρήση των νέων τεχνολογιών και στο χωράφι, ο κάθε γεωργός ή ο κάθε κτηνοτρόφος πρέπει να εκλαμβάνεται ως μια μονάδα βιομηχανικής έντασης.
Στη χώρα μας από το 1988 ο ΕΛΓΑ καλύπτει πλήρως την αγροτική παραγωγή. Σε μια ελεύθερη αγορά κανείς δεν μπορεί να απαγορεύσει την ιδιωτική πρωτοβουλία και στον χώρο των αγροτικών ασφαλίσεων. Ήδη δραστηριοποιούνται δύο μεγάλες εταιρείες αλλά λόγω των ιδιαιτεροτήτων που έχει η αγροτική ασφάλιση και της ευρύτατης κάλυψης που προσφέρει ο ΕΛΓΑ και του δικτύου που διαθέτει, είναι δύσκολο να αναπτυχθεί κάτι παράλληλο. Αντίθετα και οι ιδιωτικές εταιρείες λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τις εκτιμήσεις του ΕΛΓΑ για την καταγραφή των ζημιών. Άλλωστε απαιτείται εξειδικευμένο προσωπικό και ευρύτατη υποδομή που καθιστούν, μέχρι σήμερα, την ανάπτυξη ενός ιδιωτικού δικτύου, απαγορευτικό από την άποψη του λειτουργικού κόστους.
Η προοπτική ανάπτυξης του αγροτικού τομέα και στην Ελλάδα, αποτελεί εθνική και οικονομική αναγκαιότητα. Εθνική γιατί πρέπει πάση θυσία να παραμείνει ο πληθυσμός στην ελληνική περιφέρεια και οικονομική γιατί τα ελληνικά προϊόντα, με τη μοναδική τους γεύση και την αυξημένη διατροφική αξία που έχουν, αποτελούν μέρος του τουριστικού πακέτου που προωθεί η χώρα μας και χωρίς την αγροτική παραγωγή δεν είναι εφικτή η περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη.
Το γεγονός αυτό διευρύνει τις δυνατότητες ανάπτυξης και των αγροτικών ασφαλίσεων στη χώρα μας και πέραν του ΕΛΓΑ, ο οποίος χάρη στη στήριξη της κυβέρνησης μόνο το 2021 κάλυψε ζημιές 350 εκατ. ευρώ.
