ΕΝΕΡΓΕΙΑ. Την αναζήτησε ο άνθρωπος όταν επεδίωξε να ξεπεράσει τα όρια των προσωπικών δυνατοτήτων του, προκειμένου να υλοποιήσει δραστηριότητες:
- Για μεγαλύτερο διάστημα
- Πιο γρήγορα
- Πιο παραγωγικά
Άρχισε χρησιμοποιώντας ζώα με ήπια συμπεριφορά και στη συνέχεια ανακαλύπτοντας τις ιδιότητες των στερεών καυσίμων ανέπτυξε την αναγκαία τεχνολογία για να τα αξιοποιήσει. Ακολούθησε η μαζική χρήση των υγρών καυσίμων, λόγω του πολύ καλύτερου συντελεστή απόδοσης της καύσης τους, με μικρό αριθμό μεγάλων πετρελαιοπαραγωγών χωρών να μπορούν να επηρεάσουν την τιμή διάθεσής τους μέσω μείωσης των ποσοτήτων που διέθεταν στην αγορά. Η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων για μεγάλο διάστημα, εξυπηρετώντας κυρίως τις χώρες που τα διέθεταν, ανέδειξε μία επακόλουθη παράμετρο: το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της καύσης τους. Η κλιματική αλλαγή που παρατηρήθηκε σε διάφορες χώρες, η οποία εκφράσθηκε με την τρύπα του όζοντος στο Νότιο ημισφαίριο, τα ιδιαίτερα έντονα καιρικά φαινόμενα ανεξάρτητα από την εποχή και τη σημαντική μόλυνση της ατμόσφαιρας σε μεγάλα αστικά κέντρα, αποτέλεσαν τα πρώτα ερεθίσματα τα οποία κινητοποίησαν τις κοινωνίες για την ανάγκη υποκατάστασης των γνωστών καυσίμων με άλλα μέσα παραγωγής που θα είναι ανανεώσιμα.
Έτσι φθάνουμε στα φωτοβολταϊκά πάρκα που αξιοποιούν τον ήλιο και στα αιολικά πάρκα που αξιοποιούν τον άνεμο, παράγοντας ηλεκτρική ενέργεια χωρίς τη μεσολάβηση της καύσης. Από ασφαλιστικής άποψης οι εγκαταστάσεις των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστικές για ένα underwriter.
- Όλες βρίσκονται σε αίθριο χώρο.
- Οι παραγωγοί του εξοπλισμού του πάρκου επιδιώκουν την αύξηση ονομαστικής ισχύος ανά εγκατάσταση χωρίς να αφιερώνουν επαρκή χρόνο δοκιμών σε ευρύ φάσμα συνθηκών λειτουργίας.
- Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί συνθήκες περιβάλλοντος πολύ μακριά από τις ήδη συνηθισμένες.
Η ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών πάρκων στην Ελλάδα είχε το χαρακτηριστικό της δημιουργίας μεγάλου αριθμού μικρών μονάδων σε συνδυασμό με μέσο αριθμό μεσαίων μονάδων. Η τελική εικόνα ενός εγκατεστημένου φωτοβολταϊκού πάρκου δεν προκαλεί οπτικά ενώ τα βήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο είναι εύκολα κατανοητά, σημεία που επέτρεψαν στους underwriters να τοποθετούνται θετικά στους προτεινόμενους κινδύνους. Οι συνθήκες αυτές ώθησαν τις Ασφαλιστικές Εταιρείες να δημιουργήσουν ασφαλιστικά πακέτα, αναλαμβάνοντας του κινδύνους μέσω των αντασφαλιστικών συμβάσεών τους, ευελπιστώντας ότι ο Νόμος των Μεγάλων αριθμών θα τους επιτρέψει ένα καλό τεχνικό αποτέλεσμα. Σταδιακά εμβάθυναν στις συνθήκες λειτουργίας των φωτοβολταϊκών πάρκων και σε εξειδικευμένα φαινόμενα λειτουργίας τους (π.χ. Potential Induced degradation).
Κινητήριος μοχλός στην ανάγκη συνέχειας στην ασφαλιστική κάλυψη των πάρκων ήταν οι ασφαλιστικές απαιτήσεις των Τραπεζών που δάνειζαν τους επενδυτές για να υλοποιηθεί η επένδυσή τους. Αντίθετα τα αιολικά πάρκα λόγω των κατασκευαστικών χαρακτηριστικών τους και του μεγέθους της ελάχιστης απαιτούμενης επένδυσης, είχαν μια βραδύτερη είσοδο στην ελληνική αγορά ενέργειας. Η πρόσφατη ρητή πρόθεση της Πολιτείας για ελαχιστοποίηση της συμμετοχής του λιγνίτη στο μείγμα πρώτων υλών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ωθεί στην επένδυση σε αιολικά πάρκα, τα οποία είναι σε θέση να υποκαταστήσουν σημαντικό τμήμα της ενέργειας που σήμερα παράγεται από λιγνίτη. Επίσης αρκετά προγενέστερα επενδυτικά σχέδια είναι σε φάση ωρίμανσης, γεγονός που φαινομενικά δημιουργεί θετικές προσδοκίες για το πλήθος των ασφαλίσιμων κινδύνων.
Εν τούτοις, η ασφαλιστική πραγματικότητα προσθέτει παραμέτρους που αναμορφώνουν την αρχική αισιόδοξη οπτική. Τα μεγέθη των επενδύσεων ανά πάρκο είναι μεγάλα, γεγονός που δημιουργεί την ανάγκη για σημαντική αντασφαλιστική υποστήριξη στην κάλυψη των υλικών ζημιών. Η ασφάλιση της επακόλουθης απώλειας κερδών λόγω καλυπτόμενης υλικής ζημίας, απόλυτα αναγκαία για τη βιώσιμη διαχείριση των χρηματοδοτικών αναγκών του επενδυτή, είναι η πηγή σημαντικών αποζημιώσεων που σε αρκετές περιπτώσεις υπερβαίνουν κατά πολύ το κόστος αποκατάστασης των υλικών ζημιών που τις προκάλεσαν. Oι Ασφαλιστικές Εταιρείες που δραστηριοποι- ούνται στην ασφάλιση ανεμογεννητριών στην Ελλάδα, στην πλειονότητα εκχωρούν προαιρετικά μεγάλο μέρος των αναλαμβανόμενων κινδύνων. Οι αντασφαλιστικές αγορές, στις οποίες αναζητείται η προαιρετική υποστήριξη, στην παρούσα φάση καλούνται να διαχειριστούν μία μεγαλύτερη συχνότητα ζημιών, σε συνδυασμό με σημαντικούς χρόνους αδράνειας των πάρκων, λόγω των παρατηρούμενων ταχυτήτων του ανέμου που καθιστούν ανέφικτη την άμεση επισκευή της ζημίας.
Τα δεδομένα αυτά δημιουργούν προβληματισμό για την εξέλιξη των ασφαλίστρων, τις απαλλαγές και το εύρος των παρεχόμενων καλύψεων καθώς κάποιοι αντασφαλιστές διακόπτουν την ανάληψη των κινδύνων αυτών και άλλοι περιορίζουν την έκθεσή τους σε νέους κινδύνους. Πρόσφατες εξελίξεις που θα επηρεάσουν τη βιωσιμότητα των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι:
- Η χορήγηση αδειών παραγωγής μέσω ανταγωνιστικής δημοπρασίας κατά την οποία με τα σχήματα στα οποία χορηγείται η κάθε άδεια λειτουργίας συμφωνείται η τιμή πώλησης της KWH που θα παραχθεί, η οποία λόγω ανταγωνισμού έχει μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με τις τιμές του παρελθόντος.
- Η δημιουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας στο οποίο οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας θα εκπροσωπούνται μέσω φορέων συγκέντρωσης ενέργειας, οι οποίοι θα προβλέπουν την ωριαία παραγωγή της κάθε επόμενης ημέρας για το σύνολο των παραγωγών που εκπροσωπούν. Η ωριαία ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια της επόμενης ημέρας θα καθορίζει ποιοι παραγωγοί θα παρέχουν ενέργεια στο σύστημα.
