Άρθρο του κ. Παναγιώτη Ζαμπέλη που δημοσιεύτηκε στο Broker’s Time 46*
*Ο κ. Ζαμπέλης είναι Αναλογιστής, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της AON Hewitt
Είναι περίπου 20 χρόνια από τότε που έκανα μια ομιλία σε συνέδριο μεγάλης ασφαλιστικής εταιρείας στη Ρόδο και μίλησα, αποκλειστικά, για το ενδεχόμενο ανάληψης από την ιδιωτική ασφάλιση σημαντικού ρόλου στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Από τα σχόλια που έγιναν, στη συνέχεια, κατάλαβα ότι μάλλον κανένας από τους συνέδρους δεν πείστηκε. Το κλασικό σχόλιο ήταν «πολύ προχωρημένο για να είναι πραγματικό».
Ήδη, από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, αρκετοί ειδικοί επιστήμονες αναφέρθηκαν σε αυτό το ενδεχόμενο και πάντα δεχόντουσαν την κατακραυγή των αυτοαποκαλούμενων «προστατών των δικαιωμάτων των ασφαλισμένων», οι οποίοι μετά βδελυγμίας αναθεμάτιζαν τους «λήσταρχους της ιδιωτικής ασφάλισης, τα αδηφάγα όρνεα που θέλουν να αρπάξουν τα χρήματα των ασφαλισμένων».
Σήμερα, μετά από όσα έκαναν οι προστάτες των δικαιωμάτων και της περιουσίας των ασφαλισμένων, κανένας πλέον, ούτε οι φανατικότεροι εξ αυτών, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο της ανάληψης από την ιδιωτική ασφάλιση σημαντικού ρόλου στο συνταξιοδοτικό σύστημα.
Θα αναφέρουμε ως χαρακτηριστική περίπτωση την τύχη που είχε η πολυδιαφημισμένη επένδυση του Ταμείου των Μηχανικών (ΤΣΜΕΔΕ) στην Τράπεζα Αττικής. Έχασαν πάνω από 700 εκατ. ευρώ, μέχρι στιγμής, και η προοπτική ανάκτησης είναι μηδενική.
Η «σοβαρότητα» με την οποία χειρίστηκαν τα χρήματα των ασφαλισμένων οι διάφοροι φορείς κοινωνικής ασφάλισης είναι θρυλική. Θυμάμαι ότι γύρω στα τέλη της δεκαετίας του ’90, τα «χρυσά χρόνια» του χρηματιστηρίου, βρέθηκα να συζητάω με έναν διευθυντή ενός ταμείου των ενόπλων δυνάμεων, το οποίο είχε τότε μια αξιόλογη περιουσία. Παινευόταν, λοιπόν, ο διευθυντής, που ήταν και αξιωματικός των ενόπλων δυνάμεων, ότι βρήκε έναν εκπληκτικό και φθηνό τρόπο για να επενδύει τα κεφάλαια του ταμείου. «Δηλαδή;» τον ρώτησα όλος ενδιαφέρον.
«Έφτιαξα ένα δικό μας dealing room με δύο φαντάρους» μου είπε. Έκανα δύο-τρεις μέρες να συνέλθω από τον «κεραυνό» που με χτύπησε. Καταλαβαίνω ότι όλα αυτά τα «στελέχη» του χώρου της κοινωνικής ασφάλισης, που για δεκαετίες έβαζαν φρένο σε κάθε προσπάθεια εισόδου της ιδιωτικής ασφάλισης στον χώρο των συντάξεων, το έκαναν για να μπορούν να «αξιοποιούν» μόνοι τους και χωρίς έλεγχο τα χρήματα των ασφαλισμένων, παρά να δοθούν αυτά «βορά» στα «όρνεα» της ιδιωτικής ασφάλισης. Ακόμη κι αν ψελλίζουν δικαιολογίες, όπως για την περίπτωση της Ασπίδας, αυτό που έγινε στην κοινωνική ασφάλιση ούτε κατά διάνοια μπορεί να συγκριθεί με την περίπτωση της τελευταίας, η οποία, ουσιαστικά, οφείλεται στην απύθμενη ανεπάρκεια της προηγούμενης εποπτικής αρχής.
Η κρίση την οποία ζούμε, και από την οποία εξακολουθεί να χειμάζεται η ελληνική οικονομία, φαίνεται ότι είχε και κάποια θετικά αποτελέσματα. Μεταξύ αυτών είναι και η αποκάλυψη της ανεπάρκειας του κρατικού συνταξιοδοτικού συστήματος.
Τώρα, πλέον, αρχίζουν όλοι να ανακαλύπτουν πόσο λανθασμένα ήταν στημένο το συνταξιοδοτικό μας σύστημα. Επιτέλους, ανακαλύπτουμε, πλέον, ότι υπάρχουν και άλλες χώρες πάνω στη Γη που έχουν κι αυτές συνταξιοδοτικά συστήματα τα οποία επέζησαν μικρών ή μεγάλων κρίσεων και ότι οι χώρες αυτές δεν είχαν καμία φοβία για τα «όρνεα» της ιδιωτικής ασφάλισης. Έτσι, ανακαλύπτουμε, έκπληκτοι, ότι σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης η ιδιωτική ασφάλιση έχει αναλάβει σημαντικό ρόλο στο γενικότερο συνταξιοδοτικό σύστημα κάθε χώρας.
Η Ελλάδα έρχεται πάλι τελευταία να διαπιστώσει ότι ζει ακόμη στον Μεσαίωνα σχετικά με το θέμα αυτό και, περιέργως, είναι πλέον η μοναδική χώρα μεταξύ των ανεπτυγμένων και αναπτυσσομένων του πλανήτη που δεν έχει ανοίξει το συνταξιοδοτικό της σύστημα στην ιδιωτική ασφάλιση.
Όμως τώρα, πλέον, φαίνεται ότι έπρεπε να έρθει η κρίση για να γίνουν τα χθεσινά «παραμύθια» η αυριανή πραγματικότητα.
